RODZAJE OTYŁOŚCI
Temat sposobów na poprawę sylwetki przewija się nieustannie. No cóż, wielkimi krokami zmierzamy do wiosny – więc kiedy, jak nie teraz – mamy czas na przygotowanie naszego ciała, które jest wizytówką nie tylko sposobu odżywiania, ale często też siły charakteru i wytrwałości. To wiąże się ze stałą obserwacją tego, co wkładamy na talerz naszych bliskich i własny. Pamiętajmy, że teraz jest najlepszy czas na wprowadzenie zmian i przestawienie organizmu na nowe tory. Nie oszukujmy się, w obliczu słonecznego lata, kuszących przysmaków w długie letnie wieczory i drinków pod palmami – nie będziemy o tym myśleć! A jeśli zrobimy sobie zbyt długie wakacje od diety – ten stan może być nie do odwrócenia.
Statystyki wciąż straszą epidemią otyłości. To zjawisko najbardziej widoczne jest wśród dzieci w wieku 10-15 lat i ma to naturalny związek z nasilonym rozwojem organizmu w tej grupie wiekowej. Dziecko dorastające fizycznie i psychicznie czuje coraz większy apetyt i chęć do eksperymentowania. Często sam podejmuje decyzje zakupowe, ma też większy dostęp i możliwości, a do tego jest pod coraz mniejszą kontrolą rodziców. Dlatego tak istotne jest kształtowanie prawidłowych wzorców od małego. Dziecko często jest kopią swoich rodziców, co łatwo zaobserwować na przykładzie rodzin odwiedzających restauracje popularnych „fast-foodów”.
Największą uwagę należy zwrócić na dzienny bilans energetyczny, który sygnalizuje nam, czy ilość energii dostarczonej do organizmu z pożywieniem nie jest większa, niż energii zużytej i wydalonej w ciągu dnia. Dla zdrowych, dorosłych osób najbardziej korzystny będzie bilans zerowy, natomiast w przypadku leczenia nadwagi i otyłości – wskazany jest bilans ujemny. Jego ustalenie i normy powinny być dobierane indywidualnie i pod okiem specjalisty dietetyka.
Jednak głównym tematem dzisiejszego wpisu są przyczyny i rodzaje otyłości – która przede wszystkim wiąże się ze złym odżywianiem. Problemem nie jest tylko natura estetyczna, lecz ciężkie choroby, które są tego konsekwencją (choroby serca, cukrzyca i nowotwory). Nadwaga przyczynia się do chorób stawów, kręgosłupa, układu oddechowego i zaburzeń płodności. Zagrożenia są naprawdę wielkie, a podane przykłady to tylko czubek góry lodowej.
CZY JESTEŚ W GRUPIE RYZYKA
Poświęć chwilę i sprawdź w dwóch krokach, czy nie jesteś w grupie ryzyka!
1. Pierwszym podstawowym narzędziem pomiaru rzeczywistej masy ciała jest wskaźnik BMI (Body Mass Indeks). Pomiar ten nie jest miarodajny w przypadku kobiet w ciąży i aktywnych sportowców. BMI obliczamy podnosząc do kwadratu wzrost zamieniony na metry, a następnie dzieli wynik przez naszą wagę (jeśli ważysz 50 kilogramów, a Twój wzrost mierzy 162 cm, musisz najpierw pomnożyć 1,62 x 1,62 = 2,6244, następnie wagę 50 kg dzielisz przez 2,6244 i wychodzi BMI = 19,05). Oto poniższy wzór i tabela do interpretacji wyników:
BMI [kg/m2] = masa ciała [kg] / wzrost [m]2
Niedowaga <20
Norma 20,0-24,9
Nadwaga 25,0-29,9
Otyłość średniego stopnia 30,0-34,9
Otyłość znacznego stopnia 35,0-39,9
Otyłość bardzo znacznego stopnia >40
2. Drugim narzędziem pomiaru otyłości jest wskaźnik WHR, który mówi nam o umiejscowieniu tkanki tłuszczowej w ciele człowieka.
I tak możemy wyróżnić:
– otyłość gynoidalną – udowo-pośladkową, zwaną „typem gruszki”, dotyczy dolnych partii ciała (biodra, nogi, pośladki). Zdecydowanie częściej występuje u kobiet. Powoduje żylaki i bezdechy.
– otyłość androidalną – brzuszną, zwaną „typem jabłka”, może dotyczyć ramion, karku, brzucha i częściej występuje u mężczyzn. Jest bardziej niebezpieczna
– otyłość uogólnioną – zawartość tkanki tłuszczowej jest wówczas zwiększona we wszystkich częściach ciała.
Aby zmierzyć WHR , wystarczą dwa parametry, które przez siebie dzielimy: obwód talii (brzuch) przez obwód bioder. Poniżej tabela z interpretacją wyników, osobno dla kobiet i mężczyzn:
Dla kobiet: WHR > 0.84 – otyłość androidalna
WHR < 0.84 – otyłość gynoidalna
Dla mężczyzn: WHR > 0.95 – otyłość androidalna
WHR < 0.95 – otyłość gynoidalna
3. Na sam koniec dla zainteresowanych jeszcze jeden parametr – Należna masa ciała, czyli idealna masa ciała przy określonym wzroście i płci, która sprzyja długiemu i zdrowemu życiu! Podstaw swoje parametry pod wzór Broca, gdzie W -wzrost (cm) NW –należna masa (kg):
Dla kobiet: NM = W – 100 – 10% inaczej NM= W – [100 + (W-100) / 10]
Dla mężczyzn: NM = W – 100 – 5% inaczej NM= W – [100 + (W-100) / 20]
A więc jeśli jesteś kobietą i masz 162 cm wzrostu, należną masę ciała obliczasz: 162-100-6,2= 55,8 kg. Do tego schematu nie należy podchodzić dosłownie, z reguły wzór daje nieco zawyżone wyniki.
Pamiętajmy, że to tylko narzędzia do samokontroli. Jednak, jeśli nasza waga “skacze” lub “stoi w miejscu” pomimo tego, że staramy się zachować zdrowe nawyki i umiar – przyczyna może tkwić w innym miejscu, dlatego wówczas należy oddać się w ręce specjalisty.